星期二, 10月 23, 2007

閱讀,Along the Street

城市發展的變化形態影響著我們的日常生活,也間接改變我們的閱讀行為。因為城市裡購物廣場與連鎖書店的蓬勃發展,我們接觸與消費書本的機會已經擴大化,這個現象改變了我們獲取知識的速度,也同時改變我們獲取知識的習慣。

這些改變,有值得嘉許的進步,也有失落和惋惜。

* * * *

吉隆坡最久遠的綜合購物廣場之一,Ampang Park在1973年矗立於市內最繁華的地段,購物廣場(Shopping Mall) 概念在這個首都開始發芽。緊接著金馬購物中心(1976)、金河廣場(1977)、武吉免登廣場、樂天(1980s)陸陸續續落成,似乎預告了吉隆坡都市規劃與城市生活進入一個新的紀元。


在80年代,購物廣場已經成為都會及流行的一種社會象徵。

盡管如此,街道與商店(店屋)還是整個城市的主流,是構成城市的動力來源。城市人盡管擁有現代的辦公大廈與新型購物廣場,但日常生活所需仍是由近鄰的商店提供生活資源,包括我們所熟悉的書店。

然而,這一切在90年代起了突變。隨著本國和外國資本家與市政府的資金與政策雙重配合支援下,吉隆坡人的生活場景由街道商店轉向購物廣場和霸級市場。

也因為這樣,傳統雜貨店、食店逐漸從街道商店退潮,連書店、畫廊、表演中心也紛紛擠進購物廣場,並且被管理者認為是一種進步趨勢。

新一代的青年,他們對吉隆坡蘇丹街書店商圈,檳城棺材街書店區的記憶漸漸模糊,甚至不曾相識過。


明亮、寬濶、整潔和舒適的書店一間間在新型購物廣場開設。購物廣場管理者所要求的統一化、標準化和業績取向帶動書店跨越經營模式,書店寄生於購物廣場業已成勢,速度也越來越快。



大型連銷書店,才有能力進駐大型購物廣場,估計目前馬來西亞有超過百分之九十的書店設立於購物廣場,他們在策略性的區位設立旗艦書店和分店。一般上,具招商能力的購物廣場也只會選擇這些連鎖書店,以配合整體形象與市場的發展。

產品大眾化與管理統一規範化是連鎖書店成功的關鍵,因此每家店所陳列的產品差異性不大。另一方面,購物商場的招商策略和品味管理也趨向單元,因此消費者不只面對購物體驗的匱乏,同時感官也逐漸麻木,對外在的好奇(求知的動能)也失去了方向,誤以為已知的就是所有未知的。

連鎖書店規模大,提供了很多方便給廣大的客戶,然而可惜的是本地的書店服務員尚稱不上專業,跟不上連鎖書店的積進步筏。

眼前所見,閱讀經已在購物商場與連鎖店的擴張發展下,停留在一個層次,走向一個窄平化的趨勢。

另一方面,購物廣場裡的書店忽略了以往街道商店所特有的人文與人情,主客之間的接觸變成一種制度化與機械化的社會功能,由電腦與顧客管理系統所取代。相比之下,傳統獨立書店雖然有的擺設顯得凌亂,不熟悉書種的顧客也許會覺得麻煩,但是只要問問老板和店員,你就很快得到你要的答案,這樣的人際接觸還會延伸出更多的閱讀體驗,絕對比得上查書的電腦系統。

我們的孩子如果現在就把這些設立在購物廣場的連鎖書店認定為唯一的精神糧倉,那將是十分危險的事,我們日後將如何寄望這些孩子在知識與文化的修練上,成為一個目光遠大和品味豐富的知識人。

然而惆悵的是,國內的傳統書店與小型特色書店日漸萎縮,有的在內容經營上未有適時加強,與連鎖書店一較高下,造成我國讀者遭遇多重困難的閱讀選擇。這樣的景況,和中港台連鎖書店與特色主題書店各擁客群,並存競爭的生態背道而馳。

* * * *

購物商場的人來自四面八方,固然是市場業績的保障,然而逛商場的人卻多不相識,各自享受著自己的購物樂趣,似乎缺乏人情溫度。街店與街道則充滿讓人容易感受到的活潑、新奇,以及鄉土的氣氛,不似商場內冷冰冰的,異國的、制式的情調。時下人所關心的治安,是目前在街店與街道所不能保證的,而這個又和我們日漸忽視街店發展和公德有關。

然而在發展洪流下,新型購物商場與書店已經發展至成熟的階段,估計絕大多數的文化消費者都會在這些商場消費。我們也在順應這股潮流,走入這個大生活場景。

我們需要轉移目光,重新關注被忽略的街店。購物中心不應視為唯一的生活廣場,應多走走可愛的街道,多關懷舊城區,舊店屋,因為我們有太多的故事埋藏於此。作為文化商店的書店不應摒棄社區文化,應該與之連結起來,把創意融入,打造特色的書店,營造具深度與廣度的閱讀,並且開發多元的消費體驗。

吉隆坡市區和半山芭是我成長生活的地方,雖然經過數十年歲月的磨砣,多少人事已非,但這裡活著的人與事,社區故事仍然有值得發掘與想像的空間,例如李天葆的小說、林金城的飲食文學、呂政德的街景油畫都取材自地方社區的活動和人事,其品味無窮,都與地方緊密結合,值得業者抓住開發。

例如一家大型的連銷書店,在各大購物商場大張旗鼓,慶幸的是他們仍保留一家傳統街店在城市鬧區,並且擴張書本賣場,也把一些具地方色彩的人文內容拉進來,形成精彩的書店風景;而類似檳城、馬六甲舊城的眾多藝廊和商店仍堅持街道商店的獨特個性,保有街道的人性活力,比起眾多的購物廣場,我相信這正是外國人眼中的一大勝景。

目前大城市以外的其他地方,書城或購書大廈還是零發展,而今購物廣場的風潮,又被一些自以為是的地方官員列為發展重點,唯有寄望連鎖書店和獨立書店業者多方面考慮,走進地方民眾的主場域──街道與店,讓地方上的閱讀立體化,多元開發知識的寶藏,並且在經營上輸入創意與感情,動員自己客戶群,得以長期經營。


(此篇供
<視角>評刊刊出2007.10)

星期一, 8月 13, 2007

書店歇業 vs. 出版商困境

有一段時間沒來逛這家位於吉隆坡郊外嶺的大燈書坊,上星期去逛時,發現書店門口貼滿了招租的廣告,原來她歇業了。

兩年前曾經訪問過這張書店的管理層,了解到他們準備以社區書店的型態為社區的居民服務。這是一家漂亮的書店。書種以家庭讀物為主,包括兒童書籍、生活、健康、宗教(與密宗有關的)、雜誌等等,兼售文具和教具,也在一角設立吧台,供舉辦活動使用。

大燈有明顯的宗教色彩,他們也兼營書籍代理批發,書店樓上是辦公室和特定活動的地方,比較少向外公開。其實有很多常買書的朋友並不知道這家書店,因為她很少做宣傳。所以大概支持的顧客以郊外嶺為主。我曾經在
<老師的夢想>裡提到郊外嶺等了二十多年才有一家個性的書店,孰料不到三年,大燈就「熄滅」了。


大燈書坊的展枱有別於其他書店,相當有個性。


大燈的樻枱,有好多很好看的東西,吸引小讀者

書店吧台,供生活健康活動之用

書店的文具


書店的樓上,是靈修的所在




開業不久的大燈書坊


大燈熄滅


那一邊厢,台灣二百多家出版社抵制金石堂書店不合理的「銷結制」,成立了「台灣出版業者通路秩序聯盟」,以進一步解決出版商和通路之間的矛盾,並防堵誠品書店實施「寄售制」。

台灣出版商所面對的問題其實也是本地中文出版商遇到的問題。馬來西亞中文書業碰到連鎖大型書商,一般都是處於弱勢被動的位置。「寄售制」和「銷結制」都是通路商與出版商交易的方式,書店佔的便宜較大,但是在銷售管理上卻沒有盡應盡的責任,以大壓小。

這些制度無所謂對錯,除了在商言商,我們應以比較大的格局來和出版社與讀者共同成長,才能贏得尊重。

另外,建議出版商聯合爭取與書店對話,求長遠之策。

星期六, 8月 11, 2007

Kedua-dua Pameran Buku dan Fungsi ‘Antarabangsa’

Kita sering mendengar slogan yang berbunyi: ‘Bertapak di Malaysia, Melangkah ke Seluruh Dunia’. Ahli politik acapkali berseru demikian, begitu juga dengan tokoh usahawan. Termaklum daripada slogan ini, kita sedar bahawa sesungguhnya kita tidak dapat menyisihkan diri daripada arus globalisasi. Malaysia dijadikan sebagai tapak, dunia pula gelanggang yang kita tujui. Walaupun kedua-duanya nampak terpisah, tetapi sebenarnya ia merupakan tindakan berpadu yang berhubung kait, cuma berbeza dari segi susulannya.

Pada awal pertengahan tahun ini, dua pameran buku yang penting dianjurkan di Kuala Lumpur. Yang pertama ialah Kuala Lumpur International Book Fair, KLIBF yang ke-26, satu lagi ialah BookFest @ Malaysia yang ke-2. KLIBF merupakan pameran buku berstatus kebangsaan, manakala BookFest @ Malaysia merupakan pameran buku yang terkemuka di negara kita di mana banyak rekod baru pameran buku di Malaysia dilaporkan telah dicipta.

Kita patut mempertalikan kedua-dua pameran buku itu dengan slogan di atas, agar meneliti sejauh manakah kita telah merealisasikan impian yang tersurat dan tersirat dalam slogan itu.

KLIBF yang diadakan pada hujung bulan April dianjurkan bersama oleh Majlis Buku Kebangsaan Malaysia dan Malaysia Book Industry Council. Pameran buku ini bertempat di Pusat Dagangan Dunia Putra (PWTC) setiap tahun. Melalui tinjauan dan pantauan saya beberapa tahun kebelakangan ini, didapati bahawa pameran buku ini masih mengekalkan corak dan model pemikiran lama dari aspek penyertaan sehingga ke perancangan pameran.

Pameran yang dikelola oleh pihak kerajaan memperlihatkan hala tuju dasar negara terhadap perkembangan industri berkenaan. Ia juga boleh dilihat sebagai hasil sesuatu perusahaan ataupun usaha komersial untuk mempromosikan produk. Pameran merupakan satu-satunya aktiviti yang tidak kurang pentingnya dalam dunia perniagaan mana-mana ekonomi moden. Pameran buku, khususnya yang dianjurkan oleh pihak kerajaan sepatutnya menggabungkan fungsi perdagangan dan kebudayaan. Pengusaha buku biasanya mementingkan fungsi pertama, manakala kerajaan lebih berfokus pada fungsi yang kedua. Oleh yang demikian, kerjasama erat antara kedua-dua pihak itu amat penting dalam menjayakan KLIBF.

KLIBF pada tahun ini masih mengekalkan pendekatan lama yang mengutamakan penerbitan tempatan. Walaupun ia bergelar pameran buku antarabangsa, namun pada hakikatnya hanya terdapat lebih kurang 10 buah pengedar buku yang memainkan ‘peranan antarabangsa’ di setempat. Penerbit-penerbit antarabangsa mahupun pihak penganjur sendiri kurang menunjukkan keikhlasannya dalam hubungan ini. Sekiranya dipertikaikan siapa yang bertanggungjawab, keupayaan pihak penganjur nescaya dijadikan soal.

Walaupun penganjuran pameran buku antarabangsa di serata dunia tiada corak atau model yang tetap, namun banyak yang boleh diteladan, misalnya pameran buku di Frankfurt, Bologna, Singapura, Taipei, Beijing dan sebagainya. Pihak penganjur temasya buku berkenaan sentiasa bertungkus lumus ‘memikat’ penyertaan penerbit luar negara ke negara mereka untuk berinteraksi, di samping berusaha menjadikan pameran buku masing-masing sebagai temasya kunjungan tahunan penting bagi penerbit antarabangsa. Jikalau potensi perniagaan cukup merangsangkan, maka pameran buku itu boleh ditingkatkan taraf sebagai pasaran untuk memperniagakan hak cipta atau penerbitan.

KLIBF tidak memperlihatkan ciri-ciri antarabangsa yang memuaskan mungkin disebabkan kesempitan pemikiran kita. Kita sendiri mengehadkan pasaran buku negara kita sebagai 'pasaran berorientasi import' atau 'pasaran jenis sara diri'. Negara ketiga mengimport buku-buku bahasa Inggeris untuk memenuhi keperluan rakyat mereka. Manakala, pasaran jenis sara diri seperti Amerika Syarikat jarang mengimport hak cipta atau bahan-bahan bacaan dari luar negara.

Walaupun kebarangkalian para penerbit antrabangsa menghadirkan diri dalam KLIBF mungkin rendah, namun pihak penganjur masih boleh mengadakan pameran berdewan yang bertema ataupun mewujudkan dewan pameran negara undangan khas, serta menganjurkan forum khas untuk meningkatkan lagi taraf KLIBF. Sekiranya KLIBF tidak meletakkan pembangunan dan masa depan industri penerbitan tempatan sebagai agenda utamanya, maka pameran buku ini hanya akan menjadi tapak pertunjukan semata-mata. Kita perlu faham, interaksi yang kerap di antara penerbit antarabangsa dan penerbit tempatan sahaja dapat memberi kekuatan dan perangsang kepada aktiviti pembacaan dan pasaran penerbitan tempatan.

Penyertaan penerbit-penerbit tempatan utama dalam pameran buku yang dianggap bertaraf kebangsaan dan antarabangsa boleh dijadikan kayu pengukur yang penting. Penerbit-penerbit boleh menunjukkan kelebihan masing-masing dalam penerbitan dengan melancarkan buku-buku baru dan terbitan agung sempena pameran buku. Akan tetapi aktiviti-aktiviti seumpama ini amat tidak ketara dalam KLIBF. Kita seakan-akan gagal menemui sebuah buku yang hangat diperkatakan dalam KLIBF dijadikan topik perbincangan. Maka kita kehilangan fokus yang sepatutnya ada di tapak pameran.

Namun begitu, penerbit-penerbit bahasa Malaysia telah pun mencuba sedaya upaya memaparkan prestasi yang terbaik. Antaranya, Kumpulan Karangkraf telah memenuhi salah sebuah dewan dengan mempamerkan segala terbitannya dalam usaha memperkasakan empayar penerbitannya. Kita amat mengharapkan perkembangan lebih pesat syarikat tersebut pada masa akan datang.

Meskipun kita boleh melupakan saja pertimbangan antarabangsa, KLIBF masih dianggap tidak menjalankan tanggungjawab dengan baik untuk memajukan industri penerbitan tempatan. Hanya buku-buku bahasa Malaysia, bahasa Inggeris dan sebilangan buku bahasa Arab yang kelihatan dalam pameran buku tersebut. Terbitan bahasa lain pula seolah-olah tidak hadir sama sekali.

Pada pendapat saya, fenomena ini berlaku kalau bukan kerana penonjolan dasar dan mentaliti budaya bercorak tunggal menjadi puncanya, maka pelepasan peluang dan meminggir diri dalam kalangan para penerbit bahasa lain adalah penyebabnya. Menteri Penerangan menyesal kerana 90% pengunjung pameran tersebut merupakan orang Melayu. Pada pendapat saya, kedua-dua faktor yang tersebut berkait rapat dengan kedinginan sambutannya. Dilema seumpama ini tidak akan terjadi sekiranya pihak penganjur dapat membuat pertimbangan secara menyeluruh dan sempurna. Malangnya, perkembangan industri pernerbitan tempatan pada keseluruhannya adalah tidak sihat.

Mengimbas kembali kejayaan tahun lepas, pengelola utama 'mailto:BookFest@Malaysia 2006', Popular Book Co. (M) Sdn.Bhd. telah mengecapi kejayaan yang cemerlang. Hasrat dan objektif setahun kemudian sekali lagi membuktikan kecemerlangannya di arena penerbitan.

Majlis meriah buku ini yang menonjolkan kehebatannya dalam penerbitan buku bahasa Cina di luar negara mudah melahirkan tanggapan yang salah dalam kalangan orang ramai bahawa ia merupakan satu-satunya aktiviti yang berpadu perusahaan dan kebudayaan.

Mengapakah ia diperkatakan suatu tanggapan yang salah?

Untuk menjayakan pameran buku ini, Popular Book Co. (M) Sdn. Bhd. telah mengatur stafnya ke Negara China, Hong Kong dan Taiwan untuk mencari penerbit-penerbit yang berminat menyertai pameran tersebut. Dalam perkara ini, Popular Book Co.(M) Sdn. Bhd. nampaknya jauh lebih agresif berbanding dengan KLIBF. Akan tetapi, Popular Book Co.(M) Sdn. Bhd. memilih pendekatan mudah dengan menguruskan sepenuhnya urus niaga gerai-gerai buku luar negara. Oleh itu, walaupun banyak penulis luar negara muncul di tapak pameran, ia tetap memberi gambaran bahawa pameran itu hanya merupakan sebuah lagi kedai buku Popular Book Co. (M) Sdn. Bhd. secara besar-besaran sahaja.

Dalam pameran buku ini, syarikat penerbitan luar negara bagaikan 'lenyap'. 'Lenyap' maka tidak mungkin ada dialog antara penerbit dengan pembaca secara mikro. ‘Lenyap’ kerana tiada arus komunikasi antara industri buku dengan kebudayaan secara makro. Tiada interaksi maka tidak berpeluang membuahkan apa-apa peningkatan.

Persoalannya, mengapakah berlakunya senario sedemikian? Kita hanya boleh menyimpulkan bahawa ia memang bukan tujuan asal Popular Book Co. (M) Sdn. Bhd. mengadakan pameran buku ini.

Perkara ini amat menghairankan. Pameran buku yang dianjurkan oleh pihak kerajaan, penerbitan biasanya tidak begitu mementingkan objektif pembangunan industri penerbitan. (Pihak kerajaan melancar kempen membaca atau menyeru orang awam membaca, kerapkali hanya berhenti dengan membuat seruan dan tidak benar-benar mengambil tindakan berkesan). Oleh itu, kita sering berharap para warga industri buku dapat mengambil inisiatif sendiri menganjurkan pameran buku yang berskil makro. Walaupun, BookFest@ Malaysia 2007 telah mencatatkan pelbagai rekod agung, akan tetapi, kita harus mempertimbangkan sama ada ia benar-benar mencapai matlamat pameran buku secara mendalam? Betapa besarkah impaknya terhadap pembangunan industri buku? Kita amat meragui.

Secara keseluruhannya, intipati kedua-dua pameran buku ini nampaknya tidak secocok dengan namanya. Pameran yang bergelar pameran antarabangsa tidak cukup piawai antarabangsanya; yang menganjurkan pameran luar negara pula, penerbit luar negara yang berwibawa tidak hadir, sehinggakan kita terpaksa bertanya di manakah wujudnya penukaran fikiran antarabangsa? Apa yang dikesali ialah penyertaan penerbit-penerbit bahasa Cina tempatan dalam kedua-dua pameran buku ini amat tidak menggalakkan. Mereka sesungguhnya kehilangan peluang bertindak secara proaktif. Akhirnya pasaran buku-buku bahasa Cina tempatan terpaksa menantikan penerokaan oleh ejen-ejen buku.

Kejayaan pameran buku tidak sepenuhnya dapat mencerminkan prestasi sesebuah industri buku. Ternyata sekali pencapaian industri penerbitan kita bukan saja kurang menceriakan bahkan juga mendukacitakan. Sama ada penerbit-penerbit menyertai pameran buku atau tidak, kita masih boleh membuat kesimpulan sendiri tentang prestasi industri buku kita melalui pameran buku.

(Artikel ini diterjemahkan dengan kerjasama Encik Koh Yok Hwa dan rakan redakturnya. Saya mengucapkan ribuan terima kasih atas sumbangan mereka)

星期三, 8月 08, 2007

出版巨擎45 (2006年)




世界最大的出版社是哪家?上面是來自<出版人周刊>的資料。亞洲有七家上榜,日本在亞洲稱霸,佔五家。太極虎不遑多讓,緊接在後,中國有一家(高等教育出版社)上榜,以教育出版為主。前十大出版社的銷售額在榜中佔了三分之二強(總值四十五億)。

星期二, 7月 17, 2007

兩個書展與「國際」功能

我們常常聽到這樣的口號:「立足大馬,放眼世界」,政治人物喜歡這樣說,商界的翹楚也愛這麼為企業定位。從這句話我們可以知道,全球化的浪潮是我們無法脫離的。我們以大馬為本,世界是我們馳騁的疆域,雖然這是兩段詞,但卻是一體的作為,只是優先順序不同,一前一後,互為關鍵。

上半年,吉隆坡舉行了兩個重要的書展,一個是第26屆吉隆坡國際書展,另一個則是第2屆大眾海外華文書市。前者是國家代表性書展,後者則是馬來西亞規模最大的書展,已突破多項書展記錄。

從兩個書展來思考上面那句口號,我覺得我們必須走到落實定位的關口。

首先在4月底舉行的吉隆坡國際書展(Kuala Lumpur International Book Fair,KLIBF)是由馬來西亞國家圖書委員會(Majlis Buku Kebangsaan Malaysia)和馬來西亞圖書工業諮詢委員會(Malaysia Book Industry Council)所主辦,這個書展每年都會在太子世界貿易中心舉行。這幾年的觀察,從展商參與到展覽的規劃,可以看出這是一場舊模式與慣性思惟的書展。

由官方主導的商展,呈現的是國家對這個產業的政策走向,它可以是一項成果展示,也可以是商品推展。商展在商業世界裡已是一個比例特重的活動。書展,尤其是國家主催的書展,結合了商業與文化功能。書商看重的是前者,官方的意圖是後者。因此在KLIBF,兩者如何配合是很重要的。

今年的KLIBF基本上延續過去以本地出版為優先的型態,雖名為國際書展,實際上主要只是十數家大型經銷商在本地扮演「國際角色」。無論是國際出版社或主辦單位都顯得誠意缺缺,如果追問責任,主辦單位的能力備受懷疑。

國際書展雖然沒有固定模式,但卻有典範可循,例如法蘭克福、波隆那、新加坡、台北、北京國際書展等等。主辦單位無不卯足力量,去邀集國外出版商前來本國交流,將本國書展列為國際出版社常年到訪的要站。如果商機夠大,更可以將書展發展成一個交易量大的版權或出版市集。

吉隆坡國際書展看不到這樣的「國際規模」可能是因為我們的慣性思考,將本國書籍市場視為輸入型或者自給自足型的市場,前者如第三世界國家,主要以輸入英文書籍來滿足國人,而自給自足的市場如美國,甚少引進外國版權與書籍。

輸入型的市場看似很「國際」,主流語言讀物輸入通暢無阻,其實那可能是最被國際大出版社輕視的市場;而真正被看重的市場則是經由版權交易來達成的文化與經濟交換,一般上國際主流出版社都會親自到訪做市場拜會與調查,尋找合作者和他們的讀者。

再者,即使沒有那麼多的國際書商親身參展,主辦單位也可以策劃主題館或主賓國家展,,以及舉辦產業論壇,來提昇國際書展的格局。如果KLIBF有如此的認定,不把思考出版產業的未來視為首要任務,那麼書展永遠這是一個「純粹作秀」的場合。要知道,國際出版與本地出版的深度互動,才能為閱讀活動與市場增添力量。

這個被定位成國家級、國際級的書展,本地書商和出版社的參與度可被視為一個重要的指標。出版社亦會配合書展,使出看家本領,將最新最重大的書,在這段期間發布,呈現給眾讀者。但是這個現象顯得並不突出,一路走完吉隆坡國際書展,似乎找不到一本話題書,讓會場失去了焦點。

儘管如此,本地主要馬來文出版社已各盡所能,呈現最好的參展水平,其中更有一家雜誌出版集團Karangkraf獨占全館,盡顯其出版王國之勢,讓人十分期待其未來的發展。

如果我們捨國際而揚本土,KLIBF也不盡然做好推廣本地出版的工作,因為整個會場都只看到馬來文、英文與少數阿拉伯文的書籍,本地其他語文出版則黯然失色。

就個人看法,如果這不是國家單一文化觀在作祟,就是其他語文出版社的自我離場與放逐。新聞部長發覺出席第26屆吉隆坡國際書展的人潮90%以上是馬來人,我想上述兩者都離不開干係。如果書展單位做到面面俱到,就不會產生如此窘境,無論如何,這都不是良性的發展。

第二屆大眾海外華文書市挾上一屆凌厲之勢,企圖再創佳績,而且主辦單位大眾書局也做到了。

這個標榜海外華文出版的書壇盛會,很容易讓人錯覺以為那是一個具有文化代表性和產業代表的活動。

為什麼是錯覺呢?

為了舉行這場書展,大眾書局努力到中港台舉行招商說明,動作積極甚於KLIBF,然而他們在書展裡採用的是承攬包辦海外出版社的所有業務,儘管眾多海外作家到馬交流與撐場,卻離不開一個印象,即那是一個超級大型的「大眾書局」。

原因最重要的是,海外出版社的代表在展場隱身了。隱身則不能產生對話,從微觀的業者與讀者對話,到宏觀的產業與文化對話。沒有這些對話,提昇無所向。

為什麼會如此呢?我們只能說因為那不是大眾書局辦這個書市的目的。

這是十分詭異的。一般官方的書展不太注重出版業的發展(官方所謂的閱讀運動或勸請民眾讀書,都只是嘴裡說,有效的行動甚少),所以我們常常盼望業者來舉辦宏觀的書展,但是創造多項記錄的海外華文書展,其內涵實質的創造到底有多深,對產業影響究竟有多大,我們十分懷疑。

總得來說,兩個書展在很多方面目前都是名不副實,做國際的,不夠國際規格;做海外展的,海外出版精英始終缺席,叫人不禁問道出版業的國際交流在哪裡?令人惋惜的是,本地中文出版社在兩場書展參與度極低,頻頻失去主動權,本地中文市場等著被代理者開發。

書展不全然代表出版業的表現,但是出版業的表現是不是夠亮麗,不論業者有沒有參與書展,我們仍然可以從書展的表現延伸推論了。


KLIBF兒童書展區



作者簽書會

明星簽名會

以前比較少見的馬來文版盆裁與花卉指南

商業與職場進修書越來越多

宗教書一直都是馬來文書籍的重點,現在的宗教書種更多觸及國際時勢,個人淺見那還是在911以後的發展趨勢

美觀氣派的攤位

很多著名雜誌趁著人潮,為顧客客製專屬的雜誌封面,滿足成為封面人物的嚮往

言情小說一直佔有很大的讀者群,不信你在LRT車上看看就知道

Karangkraf相信是全馬最大的雜誌集團,豪氣的租下整個展館

動漫書籍錢力無窮

當然娛樂也是馬來讀者的最愛

向東學習精神不滅?!
此篇供<視角>評刊刊出2007.07

星期四, 3月 22, 2007

霹靂人要買《怡保城乡散记》哦!

燧人氏有新書出版了!這本《怡保城乡散记》的校本副本曾經擱在我這許久,宗麟兄信任我,叫我寫寫這本書的簡介,後來我因疏懶,遲遲未動筆。要在這裡再說一聲抱歉。

這本書的內容雖然發表也有很長的時間了,但是我相信對於怡保人,以至於霹靂州子民,彷彿是發生在昨天的事情。沒有朱宗賢的記載,身邊平常的店,街,事,人只是一張模糊的臉,談不上親切和熟悉。

前陣子,因多部國際電影在怡保取景,讓大馬人好不風光。其實,如果沒有真正認識這個地方,又有什麼好風光的。我雖然不是怡保人,但我同樣想到來不及多認識的吉隆坡,近年不斷因貪婪發展而遭受破壞的建築與綠地,同樣感受到那種無奈和迫切感,其實首都子民又有什麼好風光的。

《怡保城乡散记》本周六要做推介,祝福燧人氏再接再勵,完成使命,更希望怡保人都可以買一本做傳家之書。


朱宗贤新著《怡保城乡散记》推展礼暨讲评会
主礼人:坝罗古庙董事会主席何华绪
主讲人:前南洋商报总编辑朱自存、历史工作者刘道南
日期:3月24日(六)下午2点半
地点:怡保坝罗古庙会议室
主办单位:坝罗古庙(05-2550407)燧人氏事业(012 3103300)
现场有:作者签名,新书特价,茶点接待(免费入场)
谢谢你们的支持-- tel: 6 012 3103300 fax: 6 03-79800310

星期四, 1月 25, 2007

出版在Web2.0時代

大學時代初次接觸「創新傳佈」理論(Diffusion of Innovations)時,只懂得皮毛,略略知道它為傳播理論其中一個與科技或新事物有關的理論。十多年過去,其實也沒有什麼機會再深入研究。只是最近在工作的時候,從有關的人身上發現,一項新科技要真正讓普遍人接受,以致於採用,的確真如「創新傳佈」理論所描述的各種變項(創新事物、擴散管道、時間、市場體系、接收者),所呈現不同的狀態與風貎。

我曾經自我評估,對於我關心範圍的「創新事物」,我可能是早期跟進者,所以還不至於落後太多。因此當全球都在熱烈討論Web2.0對社會的影響,以及其所帶來的經濟衝擊,我「不由自主」地搜羅資料,也來想想它如何影響著我的未來。

翻查大部分關於Web2.0的論述,我們可以發現當中很多已在Web1.0的時代已被提及,甚至於接納採用,例如使用者中心主義、社群、開放等概念。我記得在網際網絡泡沬化之前,許多美國的電子商務書籍,已經引證美國成功的企業網站,都在強調由顧客操控的網站的經營之道。因此當Web2.0被宣告來臨之時,我們發現其成功乃是伴隨而來的新科技(如寛頻)輔助,讓這些精神與理念發揮得更加徹底,淋漓盡致。

其中還有一個最重要的因素:成本。

網絡文化評論者黃芳宇直指網際網路的革命源頭只有一個,即「電腦儲存成本與網路頻寬成本不斷下降」;反應在社會上,就是「人與人之間聯繫成本不斷下降」;反映在商業上,就是「靠資訊壟斷與資本壟斷的企業逐漸解體」。

因為成本的一加降低,引發了很多想像力,也讓想像得以落實。

因為Blog的流行,讓我們不得不再次思考數位出版與網絡對傳統出版(報章、雜誌以及書本出版社)的挑戰。在中國,許多原創文學網站,已經採用和出版社同樣規格(甚至更好)的待遇來支付稿費,他們也扮演作者的經紀人與出版社交易(中國出版社的開設與書本的出版是受體制限制的)。更重要的是,讀者是付費閱讀的。如果把這個情形放在香港、台灣或馬新,這些網站就是如假包換的出版社了。

也許很多人會懷疑,文學網站能賺錢嗎?我們的有人部落能賺錢嗎?我們的《蕉風》能賺錢嗎?


在傳統出版的世界,必須依靠壟斷資源和市場才有辦法賺錢,當網際網路的儲存以及頻寬成本逐漸降低時,能預期的是全球網頁只會爆量成長,因此傳統出版能壟斷網路世界嗎?更吊詭的是,黃芳宇提出個相反的論證,「減少網站總訪客數量」反而可以達成提升「每訪客平均頁面瀏覽量」的效果,你可以想作成「經濟流量」。經營者永遠可以選擇只做少數人的生意,只要這群人量少質精。也因為Web2.0強調參與者的角色,個人即是媒體,無形中在減低人力成本。

台灣資深出版人周浩正由Web2.0現象去思考「出版2.0」時代,疑慮作品的品質參差不齊,面對數量龐大的作品,更會造成出版社(即仍從事紙本出版的出版社)內部資源支援的困難。但是他仍提醒行家,網絡的力量已是不容忽視,人人都是「網中人」,出版社在行銷和經營上都要有相應的措施。

我想馬來西亞眾多從事文化出版的公司,不妨趁Web2.0所帶來的契機,利用科技的便利,充分體現Web2.0的精神,深化與讀者的交流,讓讀者也成為出版和內容生產的一員,長遠經營出版社。

如果說Web2.0又代表什麼,我覺得那也屬於個人品味大張聲勢的時代,你也會找到與你氣味相投的朋友。